Báo Bình Dương điện tử - www.baobinhduong.vn
Tổng Biên tập: LÊ MINH TÙNG
Phó Tổng Biên tập: HUỲNH MINH DÂN - NGUYỄN QUỐC LIÊM
Kỳ 1: Hoa không chỉ là... hoa
Kỳ 2: Sen lên chùa, sen đi vào tâm thức
Kỳ 3: Về Bến Cát, ngắm sen vua
Từ TX.TDM đi dọc quốc lộ 13, khoảng 45km, đến ngã ba Trừ Văn Thố thì rẽ vào tỉnh lộ 740, đi thêm 2km thì đến ao sen vua của ông Lê Bá Sanh. Chúng tôi theo chân những người ngắm sen vua, một loại kỳ hoa dị thảo thuộc họ sen để thấy thêm một nét độc đáo của quốc hoa.
Lạ kỳ sen vua
Thật đúng với cái tên sen vua. Khi chúng tôi đến ấp 3, xã Trừ Văn Thố, Bến Cát thì trời đã về trưa nhưng quán cà phê vườn của ông Lê Bá Sanh vẫn rất nhộn nhịp khách gần xa đến để ngắm sen. Không quá khó để nhận ra cái ao nhân tạo được đào giữa vườn để giữ nước. Khi đến gần, chúng tôi thực sự quá đỗi ngạc nhiên với loài sen lạ. Quả thực, chưa bao giờ chúng tôi được thấy một loài sen lạ lùng đến thế!
Sen vua, hay còn gọi là sen Victoria Regia, là một trong những loại thực vật khá lạ mắt. Có nguồn gốc từ Amazon xa xôi, thoạt nhìn, sen vua cũng na ná như hoa súng, nhưng rất to. Theo các nhà khoa học Nam Mỹ cho biết, đường kính lá sen vua có thể đạt từ 2 - 4m.
Lá
và hoa sen vuaTheo như ông Lê Bá Sanh cho biết,
cũng như bao loại sen khác, sen vua cũng cần rất nhiều bùn và nước. Nếu trồng
trong ao tự nhiên có nhiều bùn đất và vào mùa mưa, sen được cung cấp nhiều nước
thì cây sen phát triển rất tốt. Lá sen vua khi ấy có thể đạt chiều rộng cực đại
lên đến 3m. Cạnh lá uốn cong lên khoảng 20cm, trông giống như một cái chậu lớn.
Mặt trên lá sen nhẵn bóng, màu lục nhạt. Mặt dưới, khi còn non, màu đỏ tươi và
khi già thì đỏ sậm với những đường gân to vững chắc và có rất nhiều gai nhọn.
Do xuất thân từ rừng rậm Amazon xa xôi mà sen vua phải được trang bị một loại
gai nhọn rất đáng sợ như thế. Bộ gai nhọn là chiếc áo bảo vệ để lá sen không bị
các động vật sống dưới nước tấn công.
Hoa sen vua rất đẹp và to bằng đầu người. Điều đặc biệt là hoa sen vua từ lúc nở đến lúc tàn có đến... 3 màu khác nhau. Đầu tiên, khi mới còn búp, sen vua có màu trắng tuyết. Đến ngày thứ 2, sen lại chuyển sang màu hồng rồi đến ngày cuối cùng thì chuyển sang màu đỏ thẫm rồi tàn hẳn. Sau khi hoa tàn, gương sen rũ xuống, kết hạt trong nước. Hạt sen vua ăn ngon và cũng chứa nhiều chất dinh dưỡng. Bộ rễ của sen vua rất phát triển, nhưng không có ngó nên sen vua không phát triển nhiều như súng nhà. Sen vua cũng không thể nhân giống như bằng cách giâm cành hay chôn rễ. Muốn nhân giống sen vua phải dùng đến hạt sen.
Lá
sen vua có thể chịu sức nặng của một người trưởng thành
Tuy nhiên, điều thú vị đối với khách đến chiêm ngưỡng sen vua ở vườn nhà ông Sanh không chỉ dừng lại ở đó. Mỗi khi đến đây, nhiều người nài nỉ ông Sanh cho phép ngồi cho bằng được lên... lá sen. Do lá to, dày lại có nhiều gân lớn nên có thể chịu được sức nặng rất lớn, khoảng 70kg. Khi chúng tôi đến thăm, nhiều người lấy một chiếc nắp vung lớn bỏ lên lá sen rồi trèo lên đó mà ngồi nhưng lá sen vẫn không chìm. Ông Sanh cho biết thêm: “Từ khi có sen vua trong vườn nhà, chúng tôi tiếp rất nhiều khách gần xa. Khách đến thường hiếm có dịp gặp được hoa sen, vì hoa nở ngắn ngày lại theo mùa mới có. Nhưng mọi sự chú ý đều dồn về... những chiếc lá. Mỗi cây sen có từ khoảng 7 - 8 lá sen. Ai cũng thích thú với những chiếc lá to, dày và kỳ lạ này”.
Mang lại hiệu quả kinh tế cao
Mỗi cây sen vua được bán với giá... 9 - 12 triệu đồng. Bán bao nhiêu có người mua bấy nhiêu! Vừa rồi, do nhu cầu nạo vét, cải tạo vườn tạp, ông Sanh bán cho một khu du lịch ở tận Huế, rồi người khách ở Đắc Lắc và một người nữa ở Nha Trang tổng cộng 9 cây sen vua, thu về hơn 100 triệu đồng. Năm 2007, qua mạng internet, con trai của ông Sanh là Lê Bá Thuận mê quá, bèn nhờ bạn bè đi hỏi rồi biết ở Đồng Tháp cũng có một ao sen vua ở chùa Phước Kiển nhưng chùa không nhân giống được. Thế là anh Thuận nhờ người kiếm mua ở tận... Thái Lan. Ban đầu, anh Thuận mua được 5 cây sen, nhỏ xíu bằng que tăm, cao 5cm, mỗi cây có 3 lá con. Hồi đó, 5 cây sen vua được mua với giá khoảng 10 triệu đồng. Ban đầu, sen vua được trồng trong một chiếc thau nhựa, bón phân đầy đủ, khi đủ lớn thì đào ao bỏ xuống. Do địa hình Bình Dương đất cát, không có bùn giữ nước nên ông Sanh lúc đó phải làm hồ nhân tạo cho sen vua. Ông cho người đào đất định hình rồi lót 2 lớp bạt nhựa, sau đó kiếm bùn, đổ nước vào rồi bắt đầu trồng sen. Được 8 tháng thì sen đã lớn rõ to, lá đã như cái nia và bắt đầu cho ra hoa. Khi ấy, đã nườm nượp người là người kéo đếm chiêm ngưỡng sen vua.
Quá mê trước vẻ đẹp sen vua, thích thú với giá trị thương phẩm từ loài sen này đem lại, ông Lê Bá Sanh và các con tìm cách nhân rộng vườn sen trong ao nhà nhưng rất... khó. Ngoài 5 cây sen vua được mua từ tận Thái Lan mang về, ông Sanh và các con đã gieo thêm hàng chục ngàn hạt sen nhưng chỉ nảy mầm được khoảng... 30 cây con, nhưng cây cũng không thể sống tốt được, độ vài tháng thì bắt đầu èo uột rồi sinh trưởng chậm, thậm chí là chết đi. Bực bội cho rằng sen vua trong vườn nhà kém dưỡng chất không cho ra hạt tốt, ông Sanh cùng các con tìm cách mua hàng ngàn hạt ở tận Thái Lan về, giá mỗi hạt 5.000 đồng rồi ủ rất công phu nhưng cũng đành thất bại.
“Tôi chưa thể bỏ cuộc được. Tại mình làm chưa đúng cách nên sen vua chưa thể đạt tỷ lệ nảy mầm ưng ý. Nhưng họ làm được thì mình cũng phải làm được. Bởi nhu cầu của thị trường là rất lớn. Sen vua không kể giai đoạn nhân giống khó khăn thì các công đoạn khác chăm sóc rất dễ, không tốn nhiều chi phí nên mang lại giá trị thương phẩm cao. Tôi nhất định sẽ nhân rộng ao sen nhà mình ra” -ông Lê Bá Sanh cho biết. Ngoài ra, ông Sanh cũng cho rằng việc kiếm ao nước có nhiều bùn, thích hợp cho việc trồng sen vua cũng là một thử thách lớn. Bởi ở Bình Dương rất khó kiếm các ao hồ tự nhiên như vậy. Vừa rồi nghe ở Khu du lịch Bình Quới mới có thêm vài cây sen vua, ông rất vui bởi giờ đã có thêm nhiều người quan tâm đến loài sen có giá trị thương phẩm cao này. Thêm sự kiện vừa qua hoa sen được bình chọn là quốc hoa, ông Sanh kỳ vọng: “Sen vua thực sự là một loại hoa đẹp và lạ mắt. Hiện nay, loài sen này đem lại giá trị thương phẩm cao. Tiếc rằng, gần như toàn bộ sen vua hiện nay được trồng đều phải nhập từ Thái Lan với giá rất cao. Tôi mong muốn các nhà khoa học bắt tay vào nghiên cứu để nhân rộng ra, thậm chí là trồng sen vua để xuất khẩu đem về ngoại tệ cho đất nước!”.
KHÁNH VINH - ĐÌNH THẮNG