Báo Bình Dương điện tử - www.baobinhduong.vn
Tổng Biên tập: LÊ MINH TÙNG
Phó Tổng Biên tập: HUỲNH MINH DÂN - NGUYỄN QUỐC LIÊM
Bài 1: Như chưa hề có vấn đề!
Bài 2: Phớt lờ Nghị định 180
Điều 26, Nghị định
180 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật
Xây dựng về xử lý vi phạm trật tự xây dựng đô thị nêu rõ: “Địa phương có trách
nhiệm phối hợp với đài phát thanh - truyền hình, báo chí đưa tin tuyên truyền,
phát hiện các hành vi vi phạm trật tự xây dựng đô thị, đồng thời nêu tên chủ đầu
tư, nhà thầu vi phạm kèm theo biên bản xử lý…”. Thế nhưng, trong trường hợp cụ
thể này, khi báo chí phát hiện, cung cấp thông tin, thì người có thẩm quyền của
địa phương lại khó chịu, thậm chí tỏ thái độ không hợp tác với báo chí! 
Bằng cách che chắn
bên ngoài, xây dựng bên trong, nên dù đã bị đình chỉ nhưng công trình vẫn cứ tiến
triển bình thường mà không gặp trở ngại nào!
Kỹ thuật… “quay vòng”!
Ông Nguyễn Văn Chúc, nguyên Đội trưởng Đội Thanh tra xây dựng TP.TDM (nay là Phó Chánh Thanh tra TP.TDM), cho biết: Nghị định 180 quy định địa phương (cấp xã, phường) phải có trách nhiệm theo dõi, quản lý địa bàn về tình hình, trật tự xây dựng theo quy định của pháp luật. Nếu để xảy ra sự cố, tai nạn do sụp đổ công trình thì Chủ tịch UBND xã phường, Đội trưởng Đội Thanh tra xây dựng phải chịu trách nhiệm với lãnh đạo cấp trên. Vì vậy, pháp luật quy định trách nhiệm phải gắn với quyền hạn, Chủ tịch UBND xã, phường được giao nhiệm vụ đình chỉ thi công hoặc ra quyết định cưỡng chế, buộc tháo dỡ nóng nếu đương sự không hợp tác. Trường hợp Chủ tịch UBND xã, phường chưa làm hết trách nhiệm thì Đội trưởng Đội Thanh tra xây dựng có quyền đề nghị xử lý hoặc trực tiếp đình chỉ, buộc tháo dỡ nóng theo thẩm quyền.
Quy định của pháp luật là vậy, nhưng khi chúng tôi liên hệ bằng điện thoại với ông Nguyễn Thanh Long, Đội trưởng Đội Thanh tra xây dựng TP.TDM thì ông Long nói rằng: “Vấn đề thuộc thẩm quyền quản lý, xử lý của địa phương vì vụ việc không nghiêm trọng, nhà báo cứ liên hệ với UBND xã để biết thêm chi tiết. Trường hợp có đơn thư khiếu nại, tố cáo của dân thì chúng tôi sẽ tham gia trả lời, giải quyết”. Ông Long còn nói thêm: “Theo quy định của Nghị định 180 thì trường hợp trên là xây dựng sai phép nên được tiếp tục xây dựng sau 60 ngày để hoàn thiện thủ tục theo quy định của pháp luật”.
Tiếp tục liên hệ với Phòng Quản lý đô thị TP.TDM, tại đây sau khi nghe chúng tôi trình bày yêu cầu về quản lý, xử lý vi phạm về trật tự xây dựng trong đô thị theo chức năng nhiệm vụ của phòng, ông Lê Quang Vinh, Trưởng phòng cho biết: “Phải có ý kiến của lãnh đạo chúng tôi mới được phép trả lời vì đây là quy định về phát ngôn, nhà báo thông cảm! Nhà báo có thể soạn thành văn bản hoặc ghi ra giấy các yêu cầu để chúng tôi trả lời sau”. Sau đó, ông Vinh gọi điện thoại xin ý kiến Chánh Văn phòng UBND TP.TDM và được đồng ý như đã trả lời.
Biết rằng mình đang bị đẩy đi lòng vòng, nhưng chúng tôi vẫn cố gắng chịu đựng để có cơ hội ghi nhận đầy đủ những bất hợp lý trong các quy định hành chính, nhằm góp ý chỉnh sửa; đồng thời còn có thời gian để theo dõi, phản ánh những sai trái đang tiếp tục diễn ra tại công trình xây dựng sai phép này!
Xa rời quy định của pháp luật
Sở dĩ chúng tôi chấp nhận đi lòng vòng trong trường hợp này
là vì Nghị định 180 quy định: “Chính quyền
địa phương có trách nhiệm: Tổ chức tuyên truyền, phổ biến nghị định này để nhân
dân biết và thực hiện; Chỉ đạo, phối hợp với đài phát thanh, đài truyền hình,
các cơ quan báo chí Trung ương và địa phương đưa tin và tuyên dương những thành
tích của tổ chức, cá nhân trong việc phát hiện các hành vi vi phạm trật tự xây
dựng đô thị; đồng thời nêu tên chủ đầu tư, nhà thầu thi công xây dựng, nhà thầu
tư vấn thiết kế, nhà thầu tư vấn giám sát thi công xây dựng có hành vi vi phạm
trật tự xây dựng đô thị kèm theo biện pháp xử lý”. Nhưng với trường hợp cụ thể
này, báo chí không những không được tạo điều kiện làm nhiệm vụ phổ biến, bảo vệ
pháp luật, bảo vệ quy hoạch của địa phương; mà ngược lại còn bị lãnh đạo địa
phương, cụ thể là Chủ tịch UBND xã Tương Bình Hiệp Huỳnh Tấn Lợi cố tình cung cấp
thông tin trái với thực tế đang diễn ra. 
Đến trước Tết Nguyên
đán Quý Tỵ 2013, tức chưa hết 60 ngày để chủ đầu tư bổ sung các thủ tục pháp lý
cần thiết theo quy định của Nghị định 180, công trình sai phép này đã hoàn
thành và chuẩn bị đưa vào sử dụng
Còn quy định: “Được tiếp tục thi công sau 60 ngày để hoàn thiện thủ tục” như lời ông Nguyễn Thanh Long, Chánh Thanh tra Xây dựng, chúng tôi đã đối chiếu với khoản 2, Điều 12 (Chương III về Xử lý các công trình vi phạm trật tự đô thị) của Nghị định 180, ghi rõ: Đối với những công trình xây dựng không có giấy phép xây dựng nhưng đủ điều kiện để cấp giấy phép xây dựng theo quy định thì xử lý như sau:
a) Những công trình xây dựng phải bị lập biên bản ngừng thi công xây dựng, yêu cầu chủ đầu tư làm thủ tục xin cấp giấy phép xây dựng, gồm: Công trình xây dựng phù hợp vị trí quy hoạch đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt; công trình xây dựng trên đất ở có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà, phù hợp quy hoạch xây dựng; xây dựng mới trên nền nhà cũ hoặc cải tạo nhà đang ở phù hợp quy hoạch xây dựng; công trình xây dựng trên đất có đủ điều kiện về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật đất đai;
b) Trường hợp chủ đầu tư không ngừng thi công xây dựng, công trình phải bị đình chỉ thi công xây dựng, buộc xin cấp giấy phép xây dựng, đồng thời áp dụng các biện pháp quy định tại điểm b khoản 1 điều này. Trong thời hạn tối đa 60 ngày, kể từ ngày có quyết định đình chỉ thi công xây dựng chủ đầu tư không xuất trình giấy phép xây dựng do cơ quan có thẩm quyền cấp thì bị cưỡng chế phá dỡ.
Về cơ chế phát ngôn, chúng tôi kiến nghị không chỉ UBND TP.TDM mà các ngành, địa phương khác cũng cần có quy định cụ thể về quy chế phát ngôn để “người phát ngôn” làm tốt vai trò thông tin, không né tránh trách nhiệm, tạo điều kiện cho cái sai có cơ hội lộng hành.
Đối chiếu với trường hợp cụ thể trên thì đây là công trình xây dựng mới hoàn toàn và chưa chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định. Mặc dù đã bị đình chỉ thi công để hoàn thiện các thủ tục cần thiết như chuyển mục đích sử dụng đất; xin giấy phép xây dựng trong thời hạn 60 ngày; thì chủ đầu tư đã không tuân thủ quy định mà còn cố ý làm trái các quy định của Nghị định 180 là tiếp tục xây dựng, hoàn thiện công trình trong khi đã có biên bản đình chỉ xây dựng. Điều đáng nói là vai trò quản lý của chính quyền địa phương khi đã biết công trình trên là sai mà vẫn buông lỏng quản lý, kiểm tra để chủ đầu tư tiếp tục sai phạm!
TP.TDM đang trên đà phát triển và hướng đến một đô thị văn minh, hiện đại, nên yêu cầu xây dựng và quản lý xây dựng đúng quy định pháp luật; cũng như công tác phối hợp tuyên truyền, phổ biến pháp luật để mọi người hiểu và chấp hành đúng là vô cùng cần thiết. Trong đó, vai trò quản lý địa bàn của chính quyền địa phương là rất quan trọng. Xin đừng để hậu quả xảy ra rồi mới lo tháo gỡ, chỉnh trang như việc thi công công trình đường Nguyễn Chí Thanh đã qua gần 10 năm nhưng công tác giải tỏa đền bù vẫn còn khó khăn do còn vướng vài hộ, hay vụ sập nhà tại Dĩ An làm chết nhiều người, mà nguyên nhân chính vẫn là vai trò quản lý của chính quyển địa phương.
DUY CHÍ